منشأ کانسار آهن همیرد، شمال خاور سمنان: با استفاده از مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ‌های پایدار (S, C, O)

Authors

  • قاسم قربانی دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
  • مریم حاجی‎بهرامی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
  • نادر تقی‌پور استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
Abstract:

کانسار آهن همیرد در شمال خاور سمنان و در مرز پهنه ساختاری البرز جنوبی و شمال ایران مرکزی قرار گرفته است. توده نفوذی نیمه‌آتشفشانی با ترکیب مونزونیت- مونزودیوریت به درون سنگ‌های رسوبی آهکی، آذرآواری (معادل سازند کرج با سن ائوسن میانی) نفوذ کرده است. کانه‌زایی آهن در محل تماس توده با این سنگ‌ها رخ داده است. حضور گسترده هماتیت همراه با مقادیر فرعی مگنتیت، گوتیت، لیمونیت، پیریت، دولومیت، باریت و کلسیت از ویژگی‌های مهم کانی‌زایی در کانسار آهن همیرد است. کانی‌زایی به شکل رگه‌ای و عدسی‌هایی با ترکیب هماتیت و مقدار کمتر مگنتیت است. برای تعیین منشأ و ارائه مدل ژنتیکی کانسار آهن همیرد به مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ‌های پایدار گوگرد، کربن و اکسیژن پرداخته شده است. مطالعات سنگ‌نگاری نمونه‌های کوارتزی 5 گروه از میانبارهای سیال و نمونه باریتی 4 گروه از میانبارهای سیال را در کانسار همیرد نشان می‌دهند. میانبارهای سیال نمونه‌های کوارتزی، تک‌فازی مایع، تک‌فازی گاز، دوفازی غنی از مایع، دوفازی غنی از گاز و سه‌فازی مایع- جامد- گاز هستند. میانبارهای سیال سه‌فازی مایع- جامد- گاز در نمونه باریتی دیده نشده است. مطالعات دماسنجی انجام شده میانبارهای سیال کوارتز و باریت (دو فازی غنی از مایع) بیشترین فراوانی همگن‌شدگی را در گستره دمایی 200 تا 250 و 100 تا 150 درجه سانتی‌گراد و بیشترین فراوانی شوری را در گستره Wt% NaCl 20-10 و 5-5/0 نشان می‌دهد. میانبار‌های سیال سه‌فازی دارای فاز هالیت در نمونه کوارتزی با بیشترین فراوانی همگن‌شدگی در گستره‌ دمایی 200 تا 350 درجه سانتی‌گراد و بیشترین فراوانی شوری در گستره‌Wt% NaCl 40-30 هستند. مقدار δ34S کانی پیریت در کانسار همیرد میان (CDT)‰ 2/2 تا (CDT)‰ 4/7 است. مقادیر δ34S و δ18O کانی باریت این کانسار به ترتیب دارای محدوده میان  ‰6/13 تا  ‰2/20 نسبت به CDT و  ‰2/10 تا ‰1/12 نسبت به VSMOW است. دامنه تغییرات ایزوتوپ‌های کربن و اکسیژن کانی کلسیت به ترتیب میان ‰ 4/3- تا ‰ 5/4- نسبت به VPDB و ‰ 76/17 تا ‰ 16/19 نسبت به VSMOW در تغییر است. نتایج حاصل از مطالعات دماسنجی میانبارهای سیال و ایزوتوپ‌های پایدار اکسیژن، کربن و گوگرد کانسار آهن همیرد، آمیختگی سیال‌های ماگمایی و جوی را به عنوان منشأ محلول‌های گرمابی بیان کرده است. احتمالاً کانی‌زایی در کانسار آهن همیرد همانند کانسارهای اسکارن آهن است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعات کانی‌سازی، ژئوشیمی، میانبارهای سیال و ایزوتوپ پایدار (S و O) کانسار اسکارن آهن تخت، شمال ‌خاور همدان

کانسار آهن تخت در فاصله 120 کیلومتری شمال ‌خاور شهر همدان و در شمال کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد. نفوذ توده‌ گرانودیوریتی میوسن میانی به ‌درون کربنات‎های کرتاسه سبب کانی‌سازی آهن شده است. کانی‌سازی دیرزاد پرکننده ‌فضای خالی و جانشینی به صورت رگه‌ و عدسی‌‌شکل با دگرسانی‌های آرژیلیک، کربنات، کلریت، اپیدوت، سیلیس وکانی‌های گارنت، پیروکسن، اپیدوت، ترمولیت- اکتینولیت، فلوگوپیت، هورنبلند، کو...

full text

تحول سیال‌های کانسارساز و ژنز کانسار آهن نوکه شمال سمنان: بر پایه شواهد میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار (S, C, O)

کانسار آهن نوکه در شمال سمنان و در جنوب پهنه ساختاری البرز مرکزی قرار گرفته است. سنگ های آتشفشانی- آذرآواری با سن ائوسن سنگ میزبان این کانسار هستند. کانی زایی آهن به‌صورت توده ای، افشان، رگه ای و برشی در کانسار نوکه رخ داده است و مگنتیت، هماتیت، پیریت، کالکوپیریت، گارنت، اپیدوت، کوارتز و کلسیت از کانی های اصلی این کانسار هستند. از میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار گوگرد، کربن و اکسیژن برای ت...

full text

کانسار روی و سرب پیچمتو، شمال باختر شاهرود: مطالعات کانی‌شناسی، میانبارهای سیال و ایزوتوپی (C, O, S)

کانی­ سازی سرب و روی در کانسار پیچمتو در فاصله 38 کیلومتری شمال ­­باختری شاهرود و در پهنه ساختاری البرز ­خاوری در سنگ‎های آهکی سازند لار به سن ژوراسیک پسین رخ می­دهد. کانی­زایی سرب و روی به شکل عدسی و رگه‌ای در نتیجه جانشینی و پرکنندگی فضاهای خالی و شکستگی­های سنگ میزبان جایگیر شده است. مطالعات سنگ­نگاری و کانی­شناسی نشان می‎دهد که اسمیت­سونیت، کالامین، گالن و سروسیت کانه‎های اصلی سازنده کانسنگ...

full text

سنگ‌شناسی، زمین شیمی و خاستگاه زمین ساختی توده نفوذی کانسار آهن همیرد، شمال شرق سمنان

Hamyerd iron deposit is located about 74 km north east of Semnan, in the Jam area. This area is situated in the northern part of Central Iran structural zone. The outcrops are Middle-Eocene volcanic and pyroclastic rocks with andesite to andesite-basalt and tuff composition, which are intruded by some intrusive bodies of monzonite to monzodiorite composition in this area. Iron mineralization is...

full text

پتروگرافی، ژئوشیمی و ژنز کانسار آهن همیرد، شمال شرق سمنان

کانسار آهن همیرد در 74 کیلومتری شمال شرق سمنان و در ناحیه جام واقع شده است. این ناحیه در شمال زون ایران مرکزی قرار گرفته است. رخنمون های سنگی محدوده مورد مطالعه متشکل از مجموعه سنگ های آتشفشانی و پیروکلاستیکی با سن ائوسن میانی می باشد که ترکیب سنگ ها آندزیت تا آندزیت بازالت و توف می باشد. این مجموعه تحت تاثیر تزریق توده های نفوذی نیمه عمیق با ترکیب مونزونیت تا مونزودیوریت قطع شده اند. کانه زایی...

15 صفحه اول

مطالعه ی میانبارهای سیال و ژئوشیمی ایزوتوپ های پایدار معدن آهن نوکه، شمال سمنان

کانسار آهن نوکه در 12 کیلومتری شمال شرق سمنان، در بخش جنوبی البرز مرکزی واقع شده است. رخنمون های سنگی محدوده مورد مطالعه متشکل از مجموعه سنگ های آتش فشانی و پیروکلاستیکی است که ترکیب سنگ ها آندزیت تا آندزیت بازالت می باشد. این مجموعه تحت تاثیر تزریق توده های نفوذی با ترکیب گرانودیوریت و مونزونیت قطع شده اند. توده گرانیتوئیدی نوکه به داخل سنگ های ولکانوپیروکلاستیک نفوذ کرده و در محل تماس کانه زا...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 97

pages  61- 70

publication date 2016-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023